Kanserde Genetik Haritalama, Tedavi Başarısını Artırıyor

Bireyselleştirilmiş tedavilerin kanser tedavisinde devrim niteliğinde olduğunu belirten Bayındır Söğütözü Hastanesi Tıbbi Onkoloji Bölüm Başkanı Doç. Dr. Ece Esin, genetik haritalama sayesinde en uygun tedavinin belirlendiğini, böylece başarı oranının yükseldiğini ve yan etkilerin önlendiğini vurguladı.
 
‘Bireyselleştirilmiş Tedavi’ kavramı, Amerika Gıda ve İlaç Denetleme Ajansı tarafından, ‘doğru kişinin, doğru zamanda doğru dozda, doğru ilaç ile tedavi edilmesi’ olarak tanımlanıyor. Daha geniş anlamda, bireyselleştirilmiş tedavi her bir bireyin kendi ihtiyaçları doğrultusunda, kendi özelliklerine göre ayarlanmış, kendi seçimleri de göz önünde bulundurularak tıbbi bakım ve hizmetin her aşamasında (prevansiyon-tanı-tedavi ve takip) şekillendirilmesi olarak ifade ediliyor.
 
KANSER HÜCRELERİ KİŞİYE ÖZEL GENETİK ŞİFRE TAŞIYOR
 
Kanserin  kişinin kendi sağlıklı hücrelerinden gelişdiğini ve her hücrenin kişiye özel genetik şifre taşıdığını belirten Doç. Dr. Ece Esin, “Kanser hücresinin genetik haritasının çıkarılması tedavi başarısını yükselttiğini belirterek ,"Genetik haritalama sayesinde kanserli hücrelerin yapısı detaylı bir şekilde incelenerek, hangi tedavi yönteminin hastaya en uygun olduğu belirlenebiliyor. Hastalığın seyri sırasında uygulanan moleküler genetik testler sayesinde, hangi kemoterapi ilacının hangi hastada daha faydalı olabileceği dahi saptanabiliyor ve hastanın uygulanacak hedefe yönelik tedaviden göreceği faydanın ortaya çıkarılması mümkün olabiliyor.” dedi.
 
Genetik testlerin, kanserli hücrelerin hangi tedaviye daha iyi yanıt vereceğini öngörerek tedavinin etkinliğini artırdığını ve hastaları gereksiz tedavi yükünün olumsuz etkilerinden koruduğunu bildiren Doç. Dr. Esin, “Bireyselleştirilmiş tedaviler ile hastanın kansere neden olan hücrelerine yönelik genetik haritaları çıkartılarak hastaların genetik şifreleri çözülüyor. Son yıllarda kanserin çoğalma yollarını keserek tümör hücrelerinin ölümüne yol açan son derece etkili 'akıllı ilaç' ya da 'hedefe yönelik ilaç' olarak da adlandırılan tedavilerin keşfedilmesi kanser tedavisinde yeni bir çığır açtı.  Bireyselleştirilmiş tedavi sayesinde hastaların kanser dokusu veya kanında dolaşan tümör DNA’sı incelenerek hedefe yönelik tedavilere uygunluk tespit edilebiliyor.“ diye konuştu.
 
Hastaya, kişiye özel tedavi seçeneği sunabilmek için kişinin kanser dokusu veya kanında dolaşan tümör DNA’sının elde edilerek tümörün akıllı ilaçlara uygun olup olmadığının test edildiğini aktaran Doç. Dr. Esin, hedefe yönelik tedavi kararının nasıl verildiğini şöyle anlattı:
 
“Günümüzde moleküler patoloji olarak adlandırılan hassas gen analiz yöntemleri ile kanserleşme sürecinde ana rol alan gen bozuklukları saptanmaya çalışılır. Elde edilen sonuçlardan yola çıkarak, günümüze kadar yapılan çalışmalar ve elde var olan hedefe yönelik tedavi ilaçları gözden geçirilerek multidisipliner onkoloji ekibince bu durum değerlendirilir ve hastaya uygun tedavi seçeneğine karar verilir.”
 
GENETİK TARAMA HANGİ KANSERLERDE YAPILIYOR?
 
Bazı moleküler genetik testlerin dar paneller halinde ülkemizde de uygulanabiliyor iken çoğu geniş panel testlerinin Amerika ve Avrupa'daki bazı merkezlerde incelendiğini belirten Doç. Dr. Ece Esin, “İsteyen hastaların kan ya da biyopsi örnekleri bu laboratuvarlara gönderilip alınan sonuçlara göre tedavileri planlanıyor. Genetik testler, başta akciğer, meme, kalın bağırsak, böbrek ve melanom adı verilen cilt kanserlerinin özel bir türünde olmak üzere birçok kanser türünde yavaş yavaş kullanıma giriyor. Bu genetik haritalama yöntemi ile aynı zamanda immünoterapi tedavilerinin de ne derece etkili olabileceği tespit edilebiliyor.” diye konuştu.

Sağlık, 08 Nisan 2025 00:04